ZSOŚS.440.25.2019

Na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm. ) w zw. z art. 7 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1000 ze zm.) oraz art. 57 ust. 1 lit. a i f i art. 6 ust. 1 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, ze zmianą ogłoszoną w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Pana P. M. ([...]) na nieprawidłowości w procesie przetwarzania jego danych osobowych przez Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie reprezentowany przez Dyrektora, polegające na gromadzeniu i przetwarzaniu bez jego zgody danych osobowych w postaci wizerunku,

odmawiam uwzględnienia wniosku

Uzasadnienie

W dniu [...] czerwca 2018 r. do Urzędu Ochrony Danych Osobowych wpłynęła skarga Pana P. M.(zwanego dalej: „Skarżącym”) na nieprawidłowości w procesie przetwarzania jego danych osobowych przez Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie (zwany dalej: „ZDM”) polegające na gromadzeniu i przetwarzaniu jego danych osobowych w postaci wizerunku bez uprzedniego uzyskania zgody w tym zakresie. Skarżący w uzasadnieniu skargi wskazał, że [...] czerwca 2018 r. podczas wykonywania manewru parkowania na ulicy [...] w W. pracownik ZDM zaczął robić mu zdjęcia, zamiast pojazdowi, którym się poruszał. W ocenie Skarżącego doszło do naruszenia jego prawa do wizerunku przez pracowników ZDM, którzy wykonywali mu zdjęcia bez jego zgody. W związku z powyższym Skarżący zwrócił się do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych o podjęcie działań mających na celu nakazanie usunięcia wszystkich jego danych osobowych, w szczególności wizerunku, pozyskanych przez pracowników ZDM w sposób bezprawny.

Pismami z [...] listopada 2018 r. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych poinformował Skarżącego oraz Dyrektora ZDM o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w sprawie oraz zwrócił się do Dyrektora o ustosunkowanie się do treści skargi i złożenie pisemnych wyjaśnień. W dniu [...] grudnia 2018 r. do Urzędu Ochrony Danych Osobowych wpłynęło pismo Dyrektora ZDM ([...]), w którym wyjaśnił, iż ZDM pobiera opłatę za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w warszawskiej strefie płatnego parkowania na podstawie ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U z 2018 r. poz. 2068), w szczególności zwrócił uwagę na art. 13 ust. 1 pkt 1, art. 13b ust. 7, art. 13f ust. 1 i ust. 2 tego aktu. Ponadto wskazał, że w celu realizacji postanowień umowy została podjęta uchwałą nr [...] Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia [...] czerwca 2008 r. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokości stawek opłaty za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie, wysokości opłaty dodatkowej oraz określania sposobu pobierania tych opłat (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 138 poz. 4868 ze zm.), która w załączniku nr 2 - § 4 ust. 1 stanowi, że kontrolę w zakresie zgodności postoju pojazdów samochodowych prowadzi zarządzający strefą płatnego parkowania niestrzeżonego, tj. Zarząd Dróg Miejskich. Realizacja uprawnień ZDM wymaga rejestracji przypadków postoju pojazdów bez widocznego w pojeździe dowodu wniesienia opłaty oraz sporządzenia dokumentacji umożliwiającej skuteczne pobranie opłaty dodatkowej, a także w dalszej kolejności rozpatrywania reklamacji i odwołań. Dyrektor podkreślił, że dokumentacja fotograficzna wykonana przez kontrolerów ZDM jest istotnym elementem powyższego wymogu. ZDM dysponuje w celach dowodowych fotografiami przedstawiającymi pojazd samochodowy wraz z numerem rejestracyjnym, zbliżeniem przedniej szyby i deski rozdzielczej, na której powinien być wyłożony bilet kontrolny potwierdzający uiszczenie opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania niestrzeżonego. W przypadku zaś przetwarzania wizerunku Skarżącego, to w trakcie wykonywania przez pracowników ZDM dokumentacji kontrolnej Skarżący znajdował się w pojeździe. W ocenie Dyrektora ZDM, Skarżący był świadomy, iż pracownicy przystępują do wykonywania zdjęć, gdyż uprzedzili go o konieczności udokumentowania postoju w strefie płatnego parkowania, a pomimo to nie opuścił on pojazdu. Pracownicy byli zobowiązani do zebrania materiału dowodowego w celu zrealizowania ustawowego obowiązku polegającego na wyegzekwowaniu opłaty dodatkowej za nieopłacone parkowanie pojazdu samochodowego, która stanowi zobowiązanie publiczno – prawne. Jednocześnie oświadczył, że wszystkie posiadane przez ZDM fotografie zostały załączone do pisma z [...] grudnia 2018 r. Do tego pisma zostały również załączone: pismo Skarżącego z [...] czerwca 2018 r. wraz z odpowiedzią ZDM z [...] lipca 2018 r., notatka służbowa kontrolerów z [...] czerwca 2018 r. oraz dokument opłaty dodatkowej z [...] czerwca 2018 r.

Skarżący w piśmie z [...] czerwca 2018 r. skierowanym do Dyrektora ZDM zwrócił się o usunięcie jego danych osobowych zebranych w związku z powyższym zdarzeniem. W odpowiedzi Dyrektor ZDM powołał się na art. 13 ust. 1 pkt 1 oraz art. 13f ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, a także przywołaną powyżej uchwałę nr [...] Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia [...] czerwca 2008 r. i Załącznik nr 2 Regulaminu funkcjonowania strefy płatnego parkowania niestrzeżonego, w szczególności § 3 ust. 1. Ponadto przywołano treść art. 2 pkt 30 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, który zawiera definicję postoju pojazdu. Wobec tego, że Skarżący nie dokonał zakupu biletu parkingowego niezwłocznie po zaparkowaniu pojazdu i po przypomnieniu przez kontrolera ZDM o takim obowiązku, przeprowadzono czynności wykonania dokumentacji kontrolnej, w tym wykonano zdjęcia zawierające wizerunek kierowcy. Jak wynika z pisma z [...] lipca 2018 r. Naczelnika Wydziału Parkowania, Skarżący został także poinformowany, że ww. dokumentacja pozostaje w dyspozycji ZDM do czasu zakończenia czynności związanych z pobraniem opłaty dodatkowej.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych poinformował pismami z [...] grudnia 2018 r. Skarżącego oraz Dyrektora ZDM o przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w wyniku którego został zgromadzony materiał dowodowy wystarczający do wydania decyzji administracyjnej oraz o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań zgodnie z treścią art. 10 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, w terminie 7 dni od dnia otrzymania ww. pism. Skarżący po zapoznaniu się z materiałem zgromadzonym w sprawie, pismem z [...] stycznia 2019 r. wniósł o dołączenie kopii biletu kontrolnego potwierdzającego uiszczenie opłaty za postój w dniu [...] czerwca 2018 r. oraz zobligowanie do złożenia do akt postępowania wszystkich zdjęć pojazdu marki Lexus wykonanych przez kontrolerów ZDM oraz nakręconego przez nich filmu bądź złożenia oświadczenia, że złożone do akt postępowania zdjęcia stanowią cały materiał, jakim dysponuje ZDM w sprawie. W związku z tym Prezes Urzędu w celu wyjaśnienia całokształtu okoliczności faktycznych sprawy ponownie pismem z [...] czerwca 2019 r. zwrócił się do Dyrektora ZDM o złożenie wyjaśnień w przedmiocie nagrania przez kontrolerów filmu podczas dokumentowania postoju ww. pojazdu  [...] czerwca 2018 r. Po udzieleniu przez w/w odpowiedzi o braku nagrania przez kontrolerów ZDM filmu ze zdarzenia, które miało miejsce [...] czerwca 2018 r. (pismo z [...] lipca 2019 r. w aktach sprawy) Prezes Urzędu ponownie poinformował strony o zgromadzeniu materiału dowodowego w sprawie oraz o możliwości zapoznania się z aktami sprawy.

W takim stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych  zważył, co następuje:

Z materiału dowodowego zebranego w przedmiotowej sprawie wynika, że w trakcie wykonywania przez pracowników ZDM czynności polegających na weryfikacji spełnienia przez Skarżącego obowiązku ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w tzw. strefie płatnego parkowania niestrzeżonego na ulicy [...] w W., utrwalono na zdjęciach pojazd, a także wizerunek Skarżącego. W ocenie Skarżącego przetwarzanie jego danych osobowych w postaci wizerunku w związku ze zdarzeniem [...] czerwca 2018 r. jest bezprawne, wobec czego żąda ich usunięcia z akt postępowania ZDM. W odpowiedzi Dyrektor ZDM wskazał, że kontrolerzy zobowiązani są do zebrania materiału dowodowego poprzez wykonanie fotografii, zawierających widok pojazdu pozwalający go zidentyfikować po numerze rejestracyjnym oraz określić miejsce, w którym się znajdował w celu zrealizowania ustawowego obowiązku polegającego na wyegzekwowaniu opłaty dodatkowej za nieopłacone parkowanie pojazdu samochodowego, która stanowi zobowiązanie publiczno – prawne.

W niniejszej sprawie ZDM dysponuje fotografiami przedstawiającymi pojazd samochodowy wraz z numerem rejestracyjnym, zbliżeniem przedniej szyby i deski rozdzielczej. Na niektórych zdjęciach widoczny jest także fragment sylwetki Skarżącego, a na jednym z nich nieznaczna część jego twarzy, gdyż została zasłonięta telefonem komórkowym. W ocenie Dyrektora ZDM, Skarżący był świadomy, iż pracownicy przystępują do wykonywania zdjęć, gdyż uprzedzili go o konieczności udokumentowania postoju pojazdu w strefie płatnego parkowania, a pomimo to nie opuścił on pojazdu. Ponadto, wobec zgłoszonego przez Skarżącego wniosku w piśmie z [...] stycznia 2019 r. Prezes Urzędu ustalił w oparciu o pismo z [...] grudnia 2018 r. zawierające oświadczenie Dyrektora ZDM, iż wszystkie posiadane przez ZDM fotografie zostały dołączone do akt niniejszej sprawy, a nadto, iż nie miało miejsca żadne nagranie podczas dokumentowania postoju pojazdu [...] czerwca 2018 r. Skarżący nie przedstawił również w tym zakresie żadnego dowodu, który mógłby prowadzić do odmiennych ustaleń.

Powołane rozporządzenie o ochronie danych osobowych stwarza prawne podstawy stosowania ochrony państwowej w sytuacjach nielegalnego przetwarzania danych osobowych obywateli przez zarówno podmioty prawa publicznego, jak i podmioty prawa prywatnego. W celu jej realizacji organ ochrony danych osobowych został wyposażony w kompetencje władcze, umożliwiające sankcjonowanie stwierdzanych nieprawidłowości w procesie przetwarzania danych osobowych. Oznacza to, iż organ ochrony danych osobowych, oceniając stan sprawy i dokonując subsumpcji, stwierdza, czy kwestionowane przetwarzanie danych osobowych znajduje oparcie choćby w jednej z przesłanek legalizujących przetwarzanie danych osobowych, wskazanej w art. 6 ust. 1 ww. ogólnego rozporządzenia o ochronie danych i w zależności od występujących w sprawie ustaleń – albo wydaje nakaz lub zakaz, albo odmawia uwzględnienia wniosku, ewentualnie umarza postępowanie. Wydanie nakazu usunięcia uchybień w procesie przetwarzania danych osobowych następuje wówczas, gdy organ ochrony danych osobowych stwierdza naruszenie norm prawnych w zakresie przetwarzania danych osobowych. Należy podkreślić, że przesłanki legalizujące co do zasady są równoprawne, a wobec tego spełnienie co najmniej jednej z nich stanowi już o zgodnym z prawem przetwarzaniu danych osobowych. Z powyższego wynika zatem, że dla legalności procesu przetwarzania danych osobowych nie zawsze wymagana jest zgoda osoby, której dane dotyczą. U podstaw tego procesu może znajdować się bowiem inna z przesłanek wymienionych w art. 6 ust. 1 ww. rozporządzenia, niż zgoda osoby, której dane dotyczą.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 2 przywołanego rozporządzenia chroni ono podstawowe prawa i wolności osób fizycznych, w szczególności ich prawo do ochrony danych osobowych, a przetwarzanie tych danych, w znaczeniu, o którym mowa w art. 4 pkt 2 tego rozporządzenia, musi odbywać się na zasadach określonych w tym akcie prawnym, tj. zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty, w prawnie uzasadnionych celach i ograniczone do tego co niezbędne do tych celów, a także z zapewnieniem odpowiedniego bezpieczeństwa tych danych.

W przedmiotowej sprawie na uwadze należy również mieć treść art. 6 ust. 1 lit. c ogólnego rozporządzenia o ochronie danych, który stanowi, iż przetwarzanie danych jest dopuszczalne, gdy jest to niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. W tym zakresie ogólne rozporządzenie o ochronie danych odsyła do przepisów regulujących w sposób szczegółowy działalność określonych podmiotów i instytucji. Obowiązek uiszczania opłat za korzystanie z dróg publicznych określony został w przepisach ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2068 ze zm.). Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Strefę taką może ustalić rada gminy (rada miasta) uchwalając jednocześnie wysokość stawek ww. opłat oraz określić sposób ich pobierania (art.13b ust. 3 i ust. 4 pkt 1 i 3). W przypadku nieuiszczenia opłaty za parkowanie pojazdu samochodowego w takiej strefie pobiera się opłatę dodatkową, której wysokość oraz sposób pobierania również określa rada gminy (rada miasta). W niniejszej sprawie Rada Miasta Stołecznego Warszawy w dniu [...] czerwca 2008 r. podjęła Uchwałę Nr [...] w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokość stawek opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie, wysokość opłaty dodatkowej oraz określania sposobu pobierania tych opłat (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 138 poz. 4868 ze zm.). Opłatę zarówno za parkowanie w strefie płatnego parkowania, jak i opłatę dodatkową za nieuiszczenie takiej opłaty pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku – zarządca drogi (art. 13b ust. 7 i art.13f ust. 3 ustawy o drogach publicznych), którym w przypadku dróg publicznych położonych w granicach miasta na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta (art. 19 ust. 5 ustawy o drogach publicznych), jak ma to miejsce w przypadku m.st. Warszawy.

Podstawę prawną działania ZDM stanowi uchwała Nr [...] Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia [...] maja 2008 r. w sprawie statutu Zarządu Dróg Miejskich podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy  z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506), zmieniona uchwałą Nr [...] z dnia [...] listopada 2010 r. W § 2 ust. 1 i ust. 4 uchwały Nr [...] w brzmieniu nadanym uchwałą Nr [...] z dnia 9 listopada 2010 r. (§ 1 pkt 3) wskazano, że ZDM jest jednostką organizacyjną m.st. Warszawy nieposiadającą osobowości prawnej, działającą w formie jednostki budżetowej, nad którą nadzór sprawuje Prezydent m.st. Warszawy. ZDM jest zarządem drogi, przy pomocy którego Prezydent m.st. Warszawy wykonuje swoje obowiązki, jako zarządca dróg publicznych krajowych z określonymi wyjątkami. Do zadań ZDM należy w szczególności realizacja zadań w zakresie poboru opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych i drogach gminnych w strefie płatnego parkowania niestrzeżonego, w tym wykonywanie kontroli uiszczania opłat za parkowanie oraz pobieranie opłat dodatkowych. Sposób pobierania opłaty dodatkowej określony został w § 4 regulaminu funkcjonowania strefy płatnego parkowania niestrzeżonego (załącznik Nr 2 do uchwały Nr [...] Rady m.st. Warszawy z dnia [...] czerwca 2008 r.). W przepisie tym uregulowano także postępowanie reklamacyjne i odwoławcze, w przypadku kwestionowania zasadności wystawienia dokumentu opłaty dodatkowej.

Ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, że na wykonanych przez pracowników ZDM fotografiach widać zarówno samochód wraz z numerem rejestracyjnym, zbliżeniem przedniej szyby i deski rozdzielczej jak i elementy otoczenia, w których się znajdował, w tym fragment ulicy. Na jednym ze zdjęć oprócz fragmentu deski rozdzielczej uwidoczniono twarz Skarżącego, która jest prawie w całości zasłonięta telefonem komórkowym, a na dwóch kolejnych widnieje jedynie zarys jego sylwetki w sposób uniemożliwiający identyfikację.

Należy stwierdzić, że sporządzenie dokumentacji fotograficznej przez kontrolerów ZDM nie wynika wprost z wymogu prawnego, a jedynie, jak wskazał Dyrektor ZDM, z praktyki. Jednakże uznać należy, że zgromadzenie dowodów w sposób rzetelny i zupełny pozwala na przeprowadzenie miarodajnej oceny, czy zrealizowany został ustawowy obowiązek uiszczenia opłaty za postój pojazdu samochodowego w strefie płatnego parkowania niestrzeżonego. Dokumentacja fotograficzna nie pozostawia wątpliwości co do okoliczności związanych z zaparkowaniem przedmiotowego pojazdu. W związku z tym ma ona istotne znaczenie dla ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia, a także dla ewentualnego dalszego postępowania reklamacyjnego bądź postępowania odwoławczego.

Ponadto podkreślić należy, że pracownicy ZDM dokumentując zdarzenie za pomocą fotografii, która podlegała zaliczeniu na poczet materiału dowodowego, działali w ramach przyznanego uprawnienia do kontroli uiszczania opłat za parkowanie oraz pobieranie opłat dodatkowych. Sporządzenie przez kontrolerów zdjęć dokumentujących postój pojazdu bez dowodu uiszczenia opłaty za parkowanie oraz utrwalenie na nich oprócz numeru rejestracyjnego deski rozdzielczej samochodu, a także fragmentu sylwetki i niewielkiej części twarzy Skarżącego, pozostającego w pojeździe, służyło ogólnie realizacji ustawowego obowiązku.

Na marginesie powyższych rozważań należy wskazać, że Prezes Urzędu nie jest uprawniony do dokonania oceny, czy opłata za postój pojazdu nastąpiła w odpowiednim czasie, czy z opóźnieniem i z jakich powodów. Rozstrzygnięcie tej kwestii podlega odrębnym procedurom określonym w przepisach regulujących postępowanie reklamacyjne i odwoławcze. Wobec czego załączenie przez Skarżącego do akt sprawy biletu kontrolnego potwierdzającego uiszczenie opłaty za postój pojazdu nie ma znaczenia dla niniejszego postępowania.

Mając powyższe na uwadze w ocenie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych nie doszło do naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych, gdyż przetwarzanie danych osobowych Skarżącego przez ZDM, reprezentowany przez Dyrektora, znajduje oparcie w art. 6 ust. 1 lit. c ogólnego rozporządzenia o ochronie danych z uwagi niezbędność ich przetwarzania dla realizacji uprawnień wynikających z przepisów ustawy o drogach publicznych oraz przywołanych uchwał Rady Miasta Stołecznego Warszawy.

W tym stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnął, jak w sentencji.

Decyzja jest ostateczna. Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U z 2018 r., poz. 1000 ze zm.) w związku z art. 13 § 2, art. 53 § 1 i art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) od niniejszej decyzji stronie przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w terminie 30 dni od dnia doręczenia jej stronie. Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa). Wpis od skargi wynosi 200 zł. Strona ma prawo ubiegać się o prawo pomocy, w tym zwolnienie od kosztów sądowych.